Vive l’ Impressionisme! Topstukken uit Nederlandse collecties

Dinsdagmiddag 19 november 2024. Lezing door Hoo-Man Chan.

In 2024 is het 150 jaar geleden dat Claude Monets ‘Impression soleil levant’ de geboorte van het Impressionisme inluidde.

Ter ere van dit jubileum is vanaf medio oktober 2024 t/m januari 2025 de tentoonstelling Vive l’ Impressionnisme! Topstukken uit Nederlandse collecties te zien in het Van Gogh Museum. Kunstenaars als Claude Monet, Edgar Degas, Camille Pissarro, Berthe Morisot, Alfred Sisley en Paul Cézanne vingen de persoonlijke beleving en lichtval van een specifiek en veranderlijk moment in losse penseelstreken en felle kleuren op het doek. De mooiste Impressionistische schilderijen in Nederlands publiek en particulier bezit worden op deze grote najaarsexpositie getoond.

De tentoonstelling die resulteert uit een samen- werking tussen het Van Gogh Museum en Museum Boijmans van Beuningen, laat topstukken zien van beide musea maar ook uit vele privé-verzamelingen en museumcollecties zoals het Kröller-Müller, Groninger Museum, Singer Laren, De Fundatie, e.v.a. Vanzelfsprekend heeft ook Parijs, de stad waar de impressionisten leefden en werkten aan hun wereld- wijd beminde kunst, haar topschilders herdacht met een belangrijke expositie over het ontstaan en de ontwikkeling van het Impressionisme. In de lezing wordt ook bij deze expositie, geïllustreerd met beelden van essentiële kunstwerken, stil gestaan.

De werelden van Jan Steen (1625/6 – 1679)

Donderdagmiddag 16 januari 2025 Lezing door Sophie Oosterwijk

Jan Steen is een van de meest populaire schilders uit de Gouden Eeuw. Hij is vooral bekend om zijn ogenschijnlijk vrolijke ‘huishoudens van Jan Steen’, waarin chaos en ondeugd de boventoon voeren. Vaak wordt Steen zelf vereenzelvigd met de losbollen in zijn schilderijen, vooral omdat hij zichzelf vaak als zodanig afbeeldde.

Deze genrestukken zijn echter meer dan alleen maar kluchtige voorstellingen. Steen was een echte verhalenverteller, die met behulp van veelzeggende details de kijker ook waarschuwde tegen onmatig gedrag, maar dan wel vaak met een knipoog. Daarnaast schilderde hij portretten en bijbelse, mythologische en allegorische voorstellingen.
In deze lezing leren we meer over het leven en werk van deze veelzijdige Leidse schilder die ongeveer 400 jaar geleden werd geboren.

Sport in de kunst

Dinsdagavond 18 februari 2025 Lezing door Wendy Fossen

Hippocrates zei al in de 5de eeuw voor Christus ‘Wandelen is het beste medicijn voor de mens’ waaruit we kunnen afleiden dat beweging een belangrijke rol speelde in de klassieke oudheid. Dat blijkt ook uit de vele afbeeldingen van sportende figuren op het Griekse en Romeinse keramiek.

In latere tijd was het exerceren vooral onderdeel van militaire training van de adel en hogere burgerij, waar je dan moet denken aan steekspelen. Het gewone volk deed hier niet aan want zij kregen in het dagelijkse leven al voldoende beweging om daar ook nog hun spaarzame vrije tijd aan te besteden. Pas in de 19de eeuw zien we daar verandering in komen en democratiseert de sport zich. Met de toegenomen vrije tijd van de gewone man ontstond er de noodzaak om hun energie te kanaliseren en worden er verenigingen opgericht die in naam dan weer terugverwijzen naar hun illustere klassieke voorgangers zoals Ajax of Sparta. Dit leidt ook tot een toenemende representatie van de sport in de kunst, waarover in Parijs naar aanleiding van de Olympische Spelen een tentoonstelling werd gemaakt. Na een inleiding over de geschiedenis van de sport ligt onze focus in deze lezing op de kunstuitingen vanaf de 19de eeuw en bewonderen we vele schilderijen, litho’s, beelden en foto’s die sport en sporters laten zien.

Caravaggio

Donderdagmiddag 20 maart 2025 Lezing door Mariska Jansen

Heeft u zich ooit afgevraagd wie Caravaggio (1571- 1610) werkelijk was? Wat maakte hem tot één
van de grootste namen in de kunstgeschiedenis? Waarom blijven zijn werken ons nog steeds fascineren? Deze prikkelende vragen en meer worden beantwoord tijdens deze lezing over de Italiaanse meester Michelangelo Meresi, beter bekend als Caravaggio.

In deze lezing duiken we diep in het leven en werk van Caravaggio. U wordt meegenomen
op een reis door de tijd, waarbij niet alleen Caravaggio’s invloedrijke carrière wordt belicht, maar ook de bredere historische en culturele context waarin hij opereerde. De stijl van de Barok en Caravaggio’s centrale rol hierin zal worden besproken. Daarnaast wordt ingegaan op het verschil in de schilderijen die hij maakte tijdens zijn verblijf in Sicilië, waar zijn stijl een opmerkelijke evolutie doormaakte.

Of u nu een doorgewinterde kunstliefhebber bent of gewoon nieuwsgierig naar de geheimen achter de meesterwerken, deze lezing biedt waardevolle inzich- ten en fascinerende verhalen die u niet wilt missen.

Het licht van de nacht

Dinsdagavond 22 april 2025 Lezing door Patricia Huisman

Hoe schilder je de duisternis? Een overtuigend nachtstuk vraagt om lichteffecten die moeilijk te schilderen, en dus een uitdaging zijn. In een handleiding voor schilders uit 1692 is te lezen: ’de nacht kan niet geschilderd worden’, het is dan immers veel te donker voor het menselijk oog om iets te kunnen onderscheiden. Juist dat gecompliceerde karakter trok kunstenaars aan!

In de kunst heeft de nacht een heel eigen geschiedenis: eerst als decor voor een aantal Bijbelse verhalen, dan als achtergrond voor sublieme natuurverschijnselen en tenslotte als reflectie van allerlei gemoedstoestanden.

Na deze lezing gaat u zeker een lichtje op!